Ben jij ook zo druk?

De taken doen die je voor die dag bedacht had. Toekomen aan wat er moet gebeuren. Vanuit rust en overzicht je dag ingaan én af kunnen sluiten. Met een tevreden gevoel naar huis. Dat willen we allemaal.
In het onderwijs, en zeker als intern begeleider, gaan er altijd periodes zijn die superdruk zijn. Weken waarin het lijkt alsof je alleen maar bezig bent en geen stap verder komt. Met een paar handige aanpassingen houd je die drukte zo beperkt mogelijk.
In die megadrukke weken is het extra belangrijk om ook goed voor jezelf te blijven zorgen. (maar dat is het natuurlijk ook in weken die iets minder vol zijn). Hieronder lees je tips om de drukte te beperken én om te zorgen dat je zelf goed door het schooljaar komt.

Gebruik het wiel

We zijn er goed in: iets nieuws bedenken. Dat maakt dat we bij elk project met originele ideeën komen, elke activiteit tot in de puntjes weten te regelen en er elke keer weer een feestje van weten te maken. Maar dat betekent ook dat we geen gebruik maken van alles wat er al is uitgezocht en bedacht. En dat we elke keer veel energie en tijd steken in het bedenken van al dat moois. Niks mis met iets zelf bedenken of uitpluizen, maar misschien niet de beste keuze om dit met alles te doen. Of om hier ook voor te kiezen in de drukste weken van het schooljaar.
Maak daarom gebruik van wat er al is: literatuur of onderzoeken over jullie vraagstuk, zoek in (Facebook)groepen naar antwoorden of gebruik formats van wat er al is. Zoals bijvoorbeeld de jaarkalender van Groei.

Alle aapjes bij de IB-er?

Ongemerkt neem je, vanuit de beste bedoelingen, taken over van een ander. Je wilt helpen, ziet dat ze het druk hebben en voor je het weet zit je het werk van een ander ook te doen. Fijn voor die ander, maar je eigen actiepuntenlijstje groeit alleen maar. Voor je het weet loop je jezelf voorbij, omdat je je eigen werk ook nog goed wilt doen. Na het lezen van het boek: Van wie is dit aapje lukte het me veel makkelijker om taken en verantwoordelijkheden van een ander te laten. Nog steeds ondersteun ik graag en sta ik altijd klaar als iemand hulp nodig heeft. Maar de uiteindelijke verantwoordelijkheid laat ik bij die collega. Bestel jouw exemplaar van het boek.

Geen antwoorden, maar vragen

In het verlengde van de vorige tip: een goede manier om de aapjes bij de betreffende collega te laten, is vragen stellen. In plaats van het antwoord op de vraag van je collega te geven, stel je ze een vraag. Het antwoord op die vraag vergroot de professionaliteit van de collega. Om antwoord te kunnen geven op jouw vraag, doorloopt je collega een denkproces. Zo vindt deze zelf het antwoord, vergroot je de professionaliteit én het eigenaarschap van het werkprobleem blijft bij de collega. Iedereen blij.
Dan is het belangrijk om de juiste vraag te stellen. Vragen die collega’s aanzetten tot nadenken over het onderwijs. Op zoek naar inspiratie? Bestel een set groeiprikkels en je zit nooit meer om vragen verlegen.

Stop met brandjes blussen

Ook wel bekend als: als je alles belangrijk maakt, is er uiteindelijk niks meer belangrijk. Als jij het gevoel hebt dat je crisis na crisis aan het bestrijden bent, constant uit je eigen werk gehaald wordt om iets op te lossen of fouten aan het repareren bent, is het tijd om iets te veranderen. Zat je volop te knikken bij bovenstaande zinnen? Dikke kans dat je dan vooral bezig bent met taken die in het kwadrant urgent en belangrijk vallen.  Daar zitten namelijk dit soort acties. Hier ontkom je nooit helemaal aan, maar doordat je alleen die brandjes aan het bestrijden bent, wordt het nooit beter.
Besteed je ook tijd aan de taken die wel belangrijk zijn, maar niet per sé nu urgent, dan zul je merken dat er op den duur minder crises komen die nu je aandacht behoeven. Deze termen komen uit de Eisenhowermatrix, waar ik al eerder een blog over schreef.

Nee, is ook een prima antwoord

In drukke periodes, maar misschien ook wel daarbuiten, is het prima om nee te antwoorden. Nee op dingen die je er echt niet bij kan hebben. Nee op taken die niet op jouw bordje horen (daar zijn de aapjes weer). Nee tegen iets nu oppakken wat kan wachten. Nee tegen langer blijven, terwijl je je vrije tijd zo hard nodig hebt. Hoe meer tijd je besteed aan de taken die wel belangrijk zijn, maar niet urgent, des te vaker kunnen collega’s zelf iets makkelijk oplossen. Voelt als afschuiven? Alleen als dit je collega extra werk kost. Als je ervoor zorgt dat de acties makkelijk uit te voeren zijn of de collega de nodige kennis en vaardigheden heeft, is het vaak ook geen verhoging van hun werkdruk.

Neem een bruistablet

In drukke periodes is het extra belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Door ook dingen te doen waar je energie van krijgt, oftewel een bruistablet.
Voor mij zijn dat een lekkere lunch, iets nieuws leren of een praatje met een collega. Dit zijn de dingen die bijdragen aan een fijn gevoel, waardoor de balans tussen de drukte en de mogelijkheid om die drukte te dragen beter wordt. Skip zoveel mogelijk de zuigtabletten in deze periodes: de dingen die alleen energie vragen. Wat zijn jouw bruistabletten?

Zelf heb ik erg veel steun aan een goed uitgedachte jaarplanning. Eén waarop alle relevante activiteiten staan, maar ook één die rekening houdt met de werkwijze van de school. Zo’n jaarplanning maken kost tijd. Tijd die je misschien nu niet hebt. Daarom vind je hieronder een complete ingevulde jaarplanning die je kan aanpassen naar jullie schoolsituatie. Oudergesprekken een weekje later? Vraagt je bestuur eerder om overzichten? Het kan allemaal.