December: de tijd van kruidnoten, lichtjes aan en voorzichtig uitkijken naar de kerstvakantie.
Maar ook: de periode waarin je voorbereidingen wil treffen voor de toetsperiode die er na de vakantie aankomt.
Zoveel scholen, zoveel verschillende visies op leren en toetsen.
Maar een aantal zaken is op elke school hetzelfde, ongeacht jullie werkwijze.
Deze blog zorgt dat jullie het meest halen uit je toetsperiode.
Meet wat je wil weten…
….en weet wat je wil meten.
Hoe lang is jullie lijst af te nemen toetsen eigenlijk? Als je nu denkt: “te lang”, is er werk aan de winkel.
Toetsen begint bij een goede visie op leren en het volgen van de ontwikkeling van leerlingen.
Waarom toetsen jullie? Welke informatie wil je ophalen?
Hoe ga je die informatie gebruiken?
Is het nodig om bij alle leerlingen alle toetsen af te nemen?
Welke soort toets geeft het beste antwoord op deze vragen?
In het toezichtskader staat alleen dat je de (brede) ontwikkeling van leerlingen moet volgen. Lezen, rekenen en taalverzorging zijn daarbij verplicht, evenals de sociaal emotionele ontwikkeling. Als je toetst, moet je dat doen met genormeerde, goedgekeurde toetsen. Of jullie volgsystemen daaronder vallen, vind je makkelijk op de site van COTAN.
Maak daarnaast een goede afweging welke toetsen je bij alle leerlingen wil afnemen. Baseer deze op de informatie die nodig is om je onderwijs af te stemmen op jullie leerlingen.
En dat kan dus best betekenen dat je een toets uit het programma haalt of deze slechts bij een deel van de leerlingen afneemt.
Voorbereiding is essentieel
Niks is zo vervelend als op het laatste moment oplossingen vinden voor kleine brandjes. Dat kan je voor zijn door een goede voorbereiding:
Zorg voor een overzicht van de af te nemen toetsen.
Check of er voldoende materiaal is.
Werken jullie digitaal? Zorg dan voor een systeemcheck.
Maak een overzicht van leerlingen die een aangepaste toetsafname nodig hebben.
Werp een laatste blik op jullie administratiesysteem om te kijken of alle toetsen ook ingevoerd kunnen worden.
Staat alles startklaar? Mooi dan kun je door naar de volgende stap.
Vertel het je team
Wil je echt alles soepel laten verlopen én straks ook echt iets kunnen met de uitkomsten, dan is het belangrijk dat iedereen binnen het team weet wat er moet gebeuren.
Zorg voor een overzichtelijke teambrief waarin niet alleen staat welke toetsen jullie afnemen, maar ook hoe de toetsen afgenomen worden.
Want die eenduidige afname zorgt voor betrouwbare opbrengsten: voor de leerling, voor de groep én op schoolniveau. Pas dan meet je wat je wil weten.
Helpen bij een toets
Een toets geeft informatie over de ontwikkeling van een leerling. Maar wat doe je als je tijdens de toets merkt dat een leerling compleet vastloopt?
Toets afbreken is een idee, een andere toets aanbieden ook.
Maar dat betekent dat je niet altijd de informatie ophaalt waar je naar op zoekt bent.
Helpen bij een toets kan dan een oplossing zijn. Dat doe je natuurlijk alleen in uitzonderlijke gevallen. Ik zou dus zeker niet aanraden om deze tip met je team te delen om te voorkomen dat collega’s hier een eigen draai aangeven.
Hoe je adequaat helpt, zodat je wel wat kan met de uitkomsten van de toets, lees je Helpen bij een toets??? die ik hier eerder over schreef.
Bewaar je het?
Die keer dat ik de extra ruimte achter het IB-kantoor inliep en tegen enorme stapels oude toetsen opliep, zal ik niet snel vergeten. Minstens 8 enorme stapels, bijna tot het plafond, stonden er. Op de vraag wat dit precies was, klonk het antwoord: “Ja, die moeten we bewaren”.
Van wie wist niemand. Er lagen toetsen van leerlingen die allang van school waren. Niemand, maar dan ook niemand keek er nog naar om.
Op veel scholen is dit toch een terugkerende vraag: hoe lang bewaar je toetsbladen? Nou: dat hoeft dus helemaal niet. Verwerken en daarna zorgvuldig weggooien. In sommige gevallen is het wel handig om een antwoordblad te bewaren. Bijvoorbeeld als je in een traject voor de aanvraag van een onderzoek zit.
De PO-raad maakte een handig overzicht met bewaartermijnen.
Het gaat er natuurlijk om wat jullie doen met alle informatie uit de toetsen.
Wat moet er aangepast worden in het aanbod en wat wil je vooral vasthouden?
Nadat je op schoolniveau bepaald hebt welke interventies jullie willen inzetten, doe je dat op groeps- of leerlingniveau in een bespreking met de leerkracht.
Die bespreking wil je zo effectief mogelijk laten verlopen. Dat betekent een goede voorbereiding van jou én van je collega. Met een sterke informatiebrief zorg je dat je team net zo goed voorbereid is als jij voor die belangrijke besprekingen.